150 Ptolemaios, yıldızlarla gezegenlerin hareketleri hakkındaki Almagest'i yazar.
161 Yunanlı anatomici Galenos, daha sonra ünlü bir doktor olacağı Roma'ya yerleşir.
600 Orta Amerika'da Maya uygarlığı gelişir
813 Bağdat'ta gökbilim okulu kurulur
854 Arap simyacı Ebubekir Razi (Rhazes) doğar.
965 Optik konusundaki çalışmalarıyla ünlü Arap fizikçi İbnülheysem (Alhazen) doğar.
1253 Matematik ve bilim dersleri veren Robert Grosseteste'in ölümü.
1264 Aquinolu Thomas, Hıristiyan düşüncesini Aristoteles'in öğretisiyle uzlaştırır.
1267 Roger Bacon, geleneksel Hıristiyan eğitimine karşı çıkar.
1452. Mucit ve sanatçı Leonardo da Vinci doğar
1527 Paracelsus, Basel Üniversitesi'nde profesör olur
1543 Copernicus, gezegenlerin Dünya'nın etrafında değil, Güneş'in etrafında döndüğünü ortaya atan kuramını yayımlar. Andreas Vesalius, insan anatomisiyle ilgili yeni bir elkitabı çıkarır.
1551 Conrad von Gesner, hayvan krallığıyla ilgili dev incelemesini yayımlamaya başlar.
1574 Tycho Brahe, gökyüzünü gözlemek için Hven adasında bir gözlemevi kurar.
1596 Matematikçi ve filozof Rene Descartes doğar
1610 Galileo Galilei, teleskop kullanarak yaptığı gökbilimsel keşifleri konu alan Yıldızların Habercisi'ni yayımlar.
1616 William Harvey, kan dolaşımı konusunda dersler verir
1618 Johannes Kepler, gezegenlerin Güneş'in çevresinde çizdikleri elips biçimindeki yörüngeleri betimleyen yasaları yayımlar.
1627 Francis Bacon'un, bilimin toplum içindeki önemli rolüyle ilgili etkili düşünceler içeren Yeni Atlantis'inin yayımlanışı.
1632 Galileo, lki Büyük Dünya Sistemi Hakkında Diyalog'u yayımlar.
1642 Galileo ölür. Isaac Newton doğar
1644 Descartes'ın en önemli bilimsel çalışması Felsefenin İlkeleri'nin yayımlanışı.
1661 Robert Boyle, Kuşkucu Kimyager başlıklı kitabında, maddenin minik yuvarlardan oluştuğunu ileri sürer.
1662 Londra'da Kraliyet Derneği kurulur
1665 Robert Hooke'un, mikroskop yardımıyla çizilmiş ayrıntılı çizimler içeren Micrographia'sının yayımlanışı.
1666 Paris'te, Academie Royale des Science kurulur
1682 Edmond Halley, daha sonra kendi adıyla anılacak bir kuyrukluyıldızın yörüngesini çizip betimler.
1687 Newton'un, evrensel çekim yasalarını formülleştirdiği Principia başlıklı kitabının yayımlanışı.
1703 Newton, Kraliyet Derneği'nin başkanlığına getirilir ve 1727'de ölümüne dek bu görevde kalır.
1704 Newton, mercekler ve ışık hakkındaki, Optik başlıklı kitabını yayımlar. John Ray, 17 000 bitkiyi içeren sınıflandırmasını tamamlar
1705 Francis Hauksbee, vakumlubir küreyi sürterek anlık, parlak elektrik ışıkları elde eder.
1729 Stephen Gray, elektriği büyük uzaklıklara iletir
1745 Elektrik depolayan bir alet olan Leiden şişesinin bulunuşu.
1748 Georges de Buffon, 36 cilt tutan, doğa tarihi incelemesini tamamlar.
1752 Benjamin Franklin, yıldırımın elektrikten kaynaklandığını gösterir.
1753 Carl Linnaeus, yeni, ikiterimli bitki sınıflandırma sistemini yayımlar.
1756 Joseph Black, kimyasal maddelerin ısıtılmasıyla elde edilebilen "sabit hava"yı bulur.
1774 Joseph Priestley, bugün bizim oksijen olarak bildiğimiz gazı ayrıştırır ve ona "flojistonlu hava" adını verir.
1775 Abraham Werner, Freiberg'te bir madencilik okulu kurar ve yavaş yavaş, yerbilimsel değişmeyle ilgili "Neptün" kuramını geliştirir.
1779 Antoine Lavoisier, "flojistonlu hava"nın varlığını kanıtlar ve ona yeni bir ad vererek "oksijen" der.
1787 Caroline Herschel, gökbilime yaptığı katkılardan dolayı sarayın takdirini kazanır.
1789 Lavoisier'nin, 33 elementi sıraladığı ve bu elementlerin adlandırılması ile ilgili modern sistemi sunduğu Kimyasal Adlandırma Yöntemi'nin yayımlanışı.
1791 Luigi Galvani, kurbağalarla yaptığı elektrik deneylerinin sonuçlarını yayımlar.
1795 James Hutton'ın kitabı Yer Kuramı, Kitab-ı Mukaddes'te yaradılış konusunda söylenenleri sorgular. Yerbilimsel değişikliklerin, Kitab-ı Mukaddes'te söylenenlerin tersine, milyonlarca yılda meydana geldiğini ileri sürer.
1796 Edward Jenner, bir çocuğu çiçek hastalığına karşı aşılar. 1799 Alessandro Volta, ilk elektrik bataryasını yapar
1808 John Dalton'un kitabı Yeni Kiınya Felsefesi Sisteıni, atom kuramı hakkında önemli ve yeni fikirler ortaya atar.
1809 Jean de Lamarck, canlı varlıklardaki değişmeyle ilgili açıklamasını yayımlar. Bu açıklamada, sonradan kazanılmış özelliklerin kalıtsal olarak aktarılabileceğini ileri sürer.
1820 Hans Oersted, elektrik akımının pusulanın iğnesi üzerinde manyetik etki yarattığını gösterir.
1824 Justus von Liebig, Almanya'da, Gissen'de kendi araştırma laboratuvarını kurar.
1831 Charles Lyell, Londra King's College'da profesörlüğe atanır. Charles Darwin, HMS Beagle ile yolculuğuna başlar. Michael Faraday, hareketli bir mıknatıstan elektrik akımı elde eder.
1843 Ada Lovelace matematik çalışmasını yayımlar.
1858 Alfred Wallace'ın doğal seçilim hakkındaki elyazmaları Darwin'in eline ulaşır.
1859 Darwin, evrim kuramlarını içeren, Türlerin Kökeai'ni yayımlar.
1867 Joseph Lister, antiseptikler kullanılarak mikrop kapmaların azaltılabileceğini gösterir.
1868 Gregor Mendel, bezelye bitkileriyle yaptığı, modern genetik kuramının temellerini oluşturan araştırmalarını bitirir.
1869 Dimitriy Mendeleyev, Periyodik Çizelge'yi hazırlar.
1871 Darwin, evrim konusundaki ikinci kitabı lnsanıa Türeyişi'ni yayımlar
1872 James Maxwel, Faraday'ın elektrik kuramlarını sayıya dökmek için cebir denklemleri kullanır.
1882 Robert Koch, kolera virüsünü bulur
1885 Louis Pasteur, bir dizi aşı yaparak, kuduz bir köpek tarafından ısırılmış bir çocuğun yaşamını kurtarır.
1886 Heinrich Hertz, radyo dalgalarının varlığını gözler önüne seren araştırmalarına başlar.
1888 Sophia Krukovsky, Prix Bordin'i kazanır
1895 Wilhelm Röntgen, X-ışınlarını bulur.
1896 Antoine Becquerel, uranyumun radyoaktif olduğunu bulur.
1900 1905 Albert Einstein, Özel Görelilik kuramı da içinde olmak üzere, üç bilimsel yazı yayımlar.Max Planck "kuantumlanan enerji" fikrini ortaya
1910 Thomas Morgan'ın sirkesinekleriyle yaptığı deneyler, Mendel'in kalıtımla ilgili düşüncelerini doğrular.
1911 Marie Curie, radyoaktiflik konusunda kendi başına yaptığı çalışmalardan dolayı Nobel Ödülü alır; böylece de bu ödülü iki kez alan ilk kişi olur. Ernest Rutherford, atomun merkezinde bir çekirdek olduğunu gösterir.
1913 Niels Bohr, hidrojen atomu için yeni bir model önerir
1915 Alfred Wegener, kıta kayması kuramını yayımlar.
1919 Einstein, Genel Görelilik konusundaki yazısını yayımlar.
1923 Edwin Hubble, bizimkinin ötesindeki gökadaların varlığını kanıtlar.
1927 Georges Lemaître, evrenin sürekli genişlediği düşüncesini ortaya atar.
1928 Bugün penisilin dediğimiz bir oluşumun bakterileri öldürmesi Alexander Fleming'in dikkatini çeker.
1929 Hubble, gökadaların birbirlerinden uzaklaştığını gösterir. Bu da Büyük Patlama kuramına temel oluşturur.
1948 Hermann Bondi ve Thomas Gold evrenle ilgili Durağan Durum kuramını ortaya atar.
1953 Francis Crick ile James Watson DNA molekülünün yapısını keşfeder.
1963 Yerbilimsel deneyler Wegener'in düşüncelerini doğrular ve levha tektoniği kuramı yerleşir.
1964 Robert Wilson ile Arno Penzias uzayda radyo parazitleri saptarlar. Bunların, Büyük Patlama'nın yankısı olduğu düşünülür.

Kaynak: Arkhimedes'ten Einstein'a Bilim Adamları, Tubitak Popüler Bilim Kitapları

TARİHİ SÜREÇ


Tarihçinin görevi , ne tarihi sevmek nede ondan kurtulmak değil, bugünün anlaşılması olmalıdır. İnsanlığın gelişim süreçlerinin anlaşılması , ondan alınacak dersler daha ileri bir dünya kültürü oluşturmada, en büyük yardımcı rolünde hareket edilmesiyle oluşacaktır. Bu tarihsel gelişim düz bir çizgi şeklinden çok ;
Zikzaklar , ilerlemeler , gerilemeler şeklinde ancak her zaman gelişerek ve daha iyiye giderek oluşan bir süreçtir. Ampirik denen bu gelişim sürecinde insanlığın oluşturduğu medeniyetler sonraki oluşan medeniyetlerin tetikleyicisi ve ilhamı olmuşlar, buda bir sonraki yapının daha gelişmiş olmasıyla sonuçlanmıştır. İnsanlığın ortak kültür mirasında , göçebe bozkır kültüründe yaşayanların gelgitleri sonucu değişik medeniyetlerin etkileşiminde önemli rolleri bulunan kavimlerin değeri yadsınamaz.Biliyoruz ki Asya içlerinde yaşayan , değişik nedenlerle Avrupa kıtasına hareket eden kavimler doğu ile batı medeniyetlerinin kaynaşması ile sonuçlanarak gelişme kültürüne büyük katkılar sağlamış ve tarihte bir çağ değişimine neden olmuştur. (MÖ.386)

Asya içlerinde kandaş kavimler biçiminde ve göçebe yaşayan oğuz boyları , kandaş kavimlerden büyük konfederasyonlar kurmuşlar , yerleşik düzendeki uygarlıklarla etkileşime geçerek , buradan elde ettikleri kültür gelişimlerini Ön Asya’ya taşıyarak , yeni medeniyetlerin Ön Asya ve Avrupa'da doğmalarında önemli roller oynamışlardır. Sümer medeniyetinin Mezopotamya’da gelişimi bunun en iyi örneklerindendir. Avrupa’da doğan Roma Medeniyeti de Sümerlerden aldıkları mirasla insanlık tarihinde önemli bir yer edinmiştir. Avrupa’da oluşan reform ve rönesans hareketlerinin Roma Medeniyetini referans alması , dünya kültür gelişiminin birbirine ne boyutta bağlı bulunduğunu göstermesi açısından iyi bir örnek olmakla beraber, etkileşimin ve ilerlemenin dünya tarihini anlatması bakımından çok anlamlıdır.

Göçebe hayat tarzıyla birçok bölgedeki kültürlerle etkileşim içerisine giren ve kendi hayat tarzıyla bunu yoğurarak büyük bir medeni alt yapıya kavuşmuş olan Türk kültürü , gittiği yerlerde kaybolmak yerine kendini yaymış ve Selçuklu, Osmanlı gibi büyük medeniyetler kurabilmiş gözükmektedir. Böyle bir kültürel alt yapıya sahip bir milletin etkileşimler ile mozaik bir yapıya bürünerek yok olduğunu savunabilme alt yapısı için yaşam alanlarında Türkçe’nin ve Türkmen yaşam tarzının yok olması gerekli olmalıydı. Mozaik kelimesinin getirdiği bu yok oluşun görünürdeki kuramı , büyük Türk kültürü ile oluşmuş bulunan Türkiye devleti , milleti karşısında kendi düşünüşünün çöktüğü çok açık görülmektedir. Türk kültürel alt yapısı , bin yıllara dayalı ayaklarıyla insanlık tarihine katkılarına devam edecek bir güce sahiptir. Tarihi gerçekler bunu birçok misallerle göstermiş ve göstermektedir. Bugün değişik devletlerde yaşamakta olan topluluklar hala Türkiye’nin yapacaklarını takip etmekte , başka ırklarda olsalar bile Türk kültürel hinterlandında olduklarını göstermektedirler. Türkiye Cumhuriyeti kurulduğunda ve Anadolu'ya sıkıştığında bir çok milletten insan Anadolu'ya geçerek Türk medeniyet kültürü içerisinde olduklarını göstermişlerdir. Türkiye’nin kültürel arka bahçelerinin tüm Avrasya'ya yayıldığı ve kültürel gücünü tüm dünyada hissettirebildiğini görmek için , entellektüel bir alt yapıya ihtiyaç duymaksızın gelişmeleri takip etmek yeterli olacaktır. Bu hinterlant , binlerce yıl almış büyük medeniyet çatışmalarının bileşmelerinden enerjisini alarak oluşmuştur. Bu bileşkelerin oluşmasında ki büyük patlamalar toplumlarda yorgunluklara , durağanlaşmalara neden olmaktadır. Özelikle Osmanlının son yüz yılında meydana çıkan yeni medeniyetle girdiği çatışmalarda çok büyük olaylardan yorgun bir halk geriye kalmıştır. Türkiye böyle bir tarihi süreç içerisinde kurulmuş , bin yılların yorgunluğunu üstünde bulunduran bir milletle dinlenmeye çekilmiştir. Tarihteki tekrar zıplayışını gerçekleştirmek için , enerji birikimi oluşturacağı tarihi süreci hep beraber gözlemlemekteyiz. Tabii ki tarihteki alt yapısını bildiğimiz Avrasya itici gücü olan büyük Türk kültürü olmaksızın Avrasya da yeni bir medeniyet gelişim süreci eksik kalacağı ve tarihi gelişimini gerçekleştiremeyeceği bir realitedir. Avrasya medeniyetinin ana güçlerinden birinin Türk kültürü olduğunun bilincinde olarak tarih sahnesini ve gelişmelerini takip etmek ve bunun için çalışmalarda bulunmak gereklidir. Mustafa Kemal Atatürk Türkiye Cumhuriyetini kurarken bunun tarihi bilinci içerisinde Türk Tarih Kurumu,Türk Dil kurumunu kurmuş ve devletin büyük Türk kültürü üzerinde yapılanması için nüveleri ekmiştir. Tarihi süreç ile toplumdaki kültür yoğunlaşmaları artarak devam edecek ve tarih sahnesinde tekrar Türk kültürünün büyük gücü tekamül edecektir. Bu büyük ülkü , tarihi bir sorumluluk ve insanlık için dünya kültür evinin şekillenmesinde , Avrasya'nın ayağa kalkmasında bir zorunluluktur.


OĞUZ AYDIN